23 Haziran – week25 [16 – 22 Haziran 2025]

 

İran-İsrail

İsrail-İran çatışmasında korkulan oldu ve ABD'nin İran'ı bombalayarak krize resmen müdahil olmasıyla savaşın yayılması riski arttı. ABD, çatışmaların 10. gününde B-2 hayalet uçaklarının İran'ın Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer santrallerini vurmasıyla, İran-İsrail savaşına resmen dahil oldu.  Washington, Pentagon'un "Gece Yarısı Çekici" adını verdiği operasyonla İran'ın nükleer programını yok ettiğini iddia ederken Tahran hem bu iddiayı doğrulamıyor hem de saldırıya yanıt vereceğini söylüyor.  

 

ABD Başkanı Donald Trump, İran'daki nükleer tesislerin devasa hasar gördüğünü ifade ederken "Mevcut rejim İran'ı yeniden büyük yapamıyorsa neden bir rejim değişikliği olmasın?" şeklinde konuştu.

 

İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi Kevseri, ABD saldırısı sonrası yapılan olağanüstü toplantıda Meclis'in Hürmüz Boğazı'nın kapatılması gerektiği sonucuna vardığını ancak nihai kararı Millî Güvenlik Yüksek Konseyi'nin vereceğini söyledi.

 

İsrail'in 13 Haziran'da İran'a hava saldırısı ile başlayan ve İran'ın misillemesiyle devam eden çatışmalarda dördüncü gün "Tahran'ı tahliye edin" çağrılarıyla geride kalırken gerilimin gölgesini diğer gündem maddeleri üzerinde de hissetmemek mümkün değil. ABD Başkanı Trump, gerilimin düşürülmesi yönündeki ortak çağrının dili konusunda yaşanan anlaşmazlıkların ardından dün Kanada'da düzenlenen G7 zirvesinden erken ayrılmaya karar verdi.

 

İsrail’in 13 Haziran’da İran’a yönelik başlattığı saldırılarda şu ana kadar 400’den fazla kişi hayatını kaybetti, en az 3.056 kişi de yaralandı. İran’ın karşı saldırılarında ise İsrail’de en az 24 kişi öldü.

 

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, İran’da nükleer silah olup olmadığına dair sorular üzerine, “İran’ın herhangi bir yerinde nükleer silah üretildiğini ya da imal edildiğini doğrulamamıza imkan sağlayacak herhangi bir işaret görmedik” açıklamasında bulundu.

 

İsrail-İran savaşı, İran çelik piyasasının durumunu daha da kötüleştirebilir ve tüm bölgeyi etkileyebilir. Savaş, iş faaliyetlerinin durması ve elektrik kesintilerinin çelik üretimini etkilemesi nedeniyle İran çelik sektörüne şimdiden olumsuz etkilerde bulunuyor. Bu durum, Çin, Endonezya ve Malezya gibi Asya'daki yarı mamul çelik tedarikçilerinin Orta Doğu-Kuzey Afrika bölgesindeki konumlarını güçlendirebilir.

 

Hürmüz Boğazı

 

İran-İsrail geriliminin sıcak bir çatışmaya dönüştüğü bu günlerde, enerji dünyasının kalbi sayılan Hürmüz Boğazı yeniden gündemin ilk sıralarına oturdu. İran’ın çatışmaların dördüncü gününde boğazı kapatma tehdidinde bulunması, hem enerji hem de emtia piyasalarında endişeleri artırarak fiyat dalgalanmalarını beraberinde getirdi.

 

Enerji Ticareti İçin Stratejik Bir Geçit

 

Hürmüz Boğazı, küresel enerji ticaretinin en önemli geçiş noktalarından biri olarak kabul ediliyor. Suudi Arabistan, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, İran ve Katar’ın petrol ve doğalgaz ihracatının büyük bölümü bu dar su yolundan geçiyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, boğazdan her gün yaklaşık 20 milyon varil ham petrol taşınıyor. Bu rakam, dünya petrol ticaretinin yaklaşık %30’una karşılık geliyor.

 

Ayrıca Hürmüz, yılda 90 milyar metreküpün üzerinde sıvılaştırılmış doğalgazın (LNG) sevkiyatına da ev sahipliği yapıyor. Bu miktar, küresel LNG ticaretinin %20’sinden fazlasını oluşturuyor. Bu nedenle boğazın güvenliği sadece petrol değil, doğalgaz ticareti açısından da hayati önem taşıyor.

 

Hürmüz Boğazı, dünya petrol ticaretinin %30’unu taşır ve enerji güvenliğinde kritik rol oynar.

 

Hürmüz Boğazı, dünya LNG ticaretinin %20’sinden fazlasını taşır. Bu nedenle bölgedeki olası bir çatışma, doğalgaz arzını ve fiyatlarını küresel ölçekte ciddi şekilde etkileyebilir.

 

Alternatif Yollar ve Sınırlı Kapasiteler

 

Hürmüz Boğazı’na alternatif olabilecek boru hatlarının kapasitesi ise oldukça sınırlı. IEA’nın analizine göre boğazdan taşınan petrolün ancak dörtte birinden azı (günde yaklaşık 4,2 milyon varil) farklı rotalarla sevk edilebiliyor. Suudi Arabistan ve BAE, kısmen alternatif boru hatlarına sahip olsa da, Irak, Kuveyt ve Katar gibi sadece Basra Körfezi’ne kıyısı olan ülkeler için başka bir seçenek bulunmuyor. Bu durum, Hürmüz Boğazı’nı Ortadoğu enerji sevkiyatının vazgeçilmez bir koridoru haline getiriyor.

 

 

Hürmüz’ün kapasitesi alternatif boru hatlarının neredeyse 5 katıdır; boğazın kapanması büyük arz kesintisi yaratır.

 

Çelik Sektörüne Olası Yansımalar

 

Enerji arzında yaşanacak bir kesinti, demir-çelik sektörünü de doğrudan etkileyebilir. Artan enerji maliyetleri, üretim giderlerini yukarı çekerken, taşımacılık ve lojistik maliyetlerindeki artış da hammadde tedariğinde yeni zorluklar yaratabilir. Özellikle enerji yoğun üretim yapan çelik tesisleri için bu gelişmeler, fiyatlamalarda ve tedarik zinciri yönetiminde dikkatle takip edilmesi gereken bir risk unsuru olarak öne çıkıyor.

 Enerji, çelik üretim maliyetlerinin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Bu nedenle enerji fiyatlarındaki artış, sektörün kârlılığı üzerinde doğrudan baskı yaratıyor.

 

Haftalık fiyat değişimi

 

Amerika

 

ABD Merkez Bankası (Fed), Haziran ayı FOMC toplantısında fonlama faizini piyasa beklentileri dahilinde %4,25-4,50 seviyesinde sabit bırakma kararı aldığını açıkladı. Fed kararın ardından makroekonomik beklenti setini de güncelleyerek 2025 yılına ilişkin büyüme tahminini %1,7’den %1,4’e düşürürken, enflasyon beklentisini %2,7’den %3’e yükseltti.

 

ABD'de sanayi üretimi Mayıs'ta bir önceki aya göre yüzde 0,2 düşüşle son üç ayda ikinci kez geriledi.

 

ABD'de perakende satışlar yüzde 0,9 gerilemeyle yıl başından bu yana en sert düşüşü kaydetti.

 

Uzun zamandır gündemde olan Nippon Steel'in US Steel'i 14,1 milyar dolara devralması işlemi 18 ayın ardından kapandı; hisse başına 55 dolarlık anlaşma, dünyanın en büyük ikinci çelik üreticisini yarattı. Çelik üreticileri, ABD ile US Steel'in hükümete "altın hisse" olarak adlandırılan bir hisse vereceği bir Ulusal Güvenlik Anlaşması da yaptıklarını söyledi. Altın hisse, ABD başkanına sermaye yatırımlarının azaltılması, US Steel'in adının ve merkezinin değiştirilmesi, ABD dışına taşınması, istihdamın ya da üretimin ABD dışına aktarılması, satın almalar ve mevcut tesislerin kapatılması ya da atıl bırakılması kararları konusunda onay hakkı veriyor.

 

Kapasite kullanım       14 Haziran

 

Haftalık           1,617 mil-ton   79,4%  haftalık -0,1yıllık +4,7%

Yılbaşından     36,148 mil-ton 75,5%  yıllık -

 

Tarife

 

ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere ile ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin kararnameyi imzaladı.

 

Anlaşma kapsamında İngiltere, bazı tarife dışı engelleri azaltmayı veya kaldırmayı taahhüt etti ve ABD, İngiltere menşeli otomobillere yıllık 100 bin araçlık kota tanıyacak.

 

Anlaşma, ayrıca havacılık ve uçak üretimi tedarik zincirlerini güçlendirme, çelik ve alüminyum ithalatında kota oluşturma ve ilaçlar ile ilaç ham maddelerine dair tercihli muamele konusunda anlaşıldığını içeriyor.

 

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, ABD Başkanı Trump ile yürüttükleri ticaret müzakerelerinde karşılıklı fayda sağlayacak bir anlaşma yapmayı başaramadıklarını açıkladı.

 

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 14 Haziran'da biten haftada 250 binden, 245 bine geriledi.

 

ABD'de 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranının geçen hafta yüzde 6,84'e düşmesine karşın başvurular yüzde 2,6 azaldı.

 

Türkiye

 

"Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme" suçlamasıyla 148 gündür tutuklu bulunan Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, mahkemenin suçun sabit olduğuna kanaat getirerek 2 yıl 4 ay 3 gün hapis cezası vermesinin ardından cezaevinde geçirdiği süre göz önüne alınarak tahliye edildi.

 

İBB'nin yolsuzluk suçlamasıyla görevden uzaklaştırılan başkanı Ekrem İmamoğlu'nun avukatı Mehmet Pehlivan, yeniden ifadeye çağrıldıktan sonra "örgüt üyesi olma" ve "örgütün çözülmemesi için eylemler yapma" suçlamalarıyla tutuklandı.

 

TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" ile belediyelerin öğrenci yurdu açma yetkisi iptal edildi ve bu yetki, bakanlıkların iznine bağlandı.

 

Youtube yayınında "tehdit içerikli sözlerle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı hedef aldığı" suçlamasıyla gözaltına alınan gazeteci Fatih Altaylı tutuklandı.

 

TCMB faizi sabit bıraktı. Bir önceki toplantısını Nisan ayında gerçekleştiren Para Politikası Kurulu (PPK), bir haftalık repo faizini yüzde 46, gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49, gecelik vadede borçlanma faiz oranını da yüzde 44,5 olarak sabit bıraktı.

 

Piyasanın 12 ay sonrası enflasyon beklentisi̇ Haziran’da yüzde 24,6 oldu. Ayrıca, TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 29,86 oldu.

 

Mayıs ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 89,7 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 325 milyar TL ve bütçe fazlası 235,2 milyar TL olarak kaydedildi.

 

Perakende satış hacmi Nisan'da yıllık yüzde 11,5 arttı.

 

Cari denge Nisan ayında 7,86 milyar dolar açık verdi. Yıllıklandırılmış verilere göre, Nisan ayında cari açık yaklaşık 15,8 milyar dolar olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 60,4 milyar dolar açık verdi.

 

Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi Haziran ayında bir önceki ayın nihai endeksine göre yüzde 10,98 oranında artarak 80,30 değerini aldı.

 

Türkiye'de inşaat üretimi Nisan'da yıllık yüzde 9,5 arttı.

 

Nisan sonu itibarıyla, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2024 yıl sonuna göre 13,8 milyar dolar artarak 185,9 milyar dolar oldu.

 

TCMB, Nisan ayı kısa vadeli dış borç stokunun aylık bazda yüzde 2,6 oranında azalarak 168,4 milyar dolara gerilediğini açıkladı.

 

Türkiye genelinde Mayıs ayında 130 bin 25 konut satıldı. Yıllık artış Mayıs ayında yüzde 17,6 olarak kaydedildi. Mayıs ayında konut fiyat endeksinin aylık bazda %3,4, yıllık bazda %32,3 arttığını açıkladı. Haziran ayında konut fiyatlarında aylık bazda %1,8 artarken, yıllık bazda %2,3 düştü. Aynı dönemde İstanbul’da konut fiyatları yıllık bazda %32,6 artarken, İzmir’de %31,1, Ankara’da ise %41,4 arttı. 

 

TÜİK, 2024 yılı Satınalma Gücü Paritesi geçici sonuçlarını açıkladı. Eurostat verilerine göre 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 71 oldu ve AB ortalamasının %29 altında kaldı. Tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kullanılan kişi başına fiili bireysel tüketim endeksinde ise 27 AB ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 80 oldu.

 

İstanbul’da operasyon üssü kuran Çin merkezli e-ticaret platformu TEMU, Türkiye pazarına resmen adım attı.

 

TCMB, net uluslararası yatırım pozisyonunu Nisan ayı itibarıyla 319,5 milyar dolar açık verdiğini açıkladı.

 

Tarımsal girdi fiyat endeksi Nisan ayında aylık yüzde 2,03, yıllık yüzde 30,12 arttı.

 

TÜİK, tüketici güven endeksinin Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 0,3 artarak 85,1'e yükseldiğini açıkladı.

Resmi Gazete'de yayımlanan ithalatta haksız rekabetin önlenmesine ilişkin tebliğe göre, söz konusu ürünlerin ithalatına yürütülen soruşturma tamamlandı. Soruşturma sonucu İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu, demir ve çelikten boru ve profil ithalatına, bugünden başlamak üzere Tayvan'da mukim üç firmadan yapılanlarına CIF bedelinin yüzde 7,98'i ve yüzde 11,50'si, Çin'de mukim üç firmadan yapılanlarına CIF bedelinin yüzde 13,82 ve yüzde 20,50'si oranında dampinge karşı verginin devamına karar verdi.

 

Demir cevheri ithalat verileri

 

Nisan              -7,5%  989 kton          CFR 102 usd

Ocak-Nisan     -14,4% 3,08 mil-ton     CFR 107 usd

 

Brezilya           2189 kton        14,6%

İsveç               331 kton          100,5%

Özbekistan      239 kton          48,0%

Rusya             162 kton          3,1%

Ukrayna          160 kton          -74,1%

 

Koklaşabilir kömür ithalat verileri

 

Nisan              -18,3% 589 kton          CFR 175 usd

Ocak-Nisan     -23,8% 1,5 mil-ton       CFR 183 usd

 

Avustralya       748 kton          -27,2%

ABD                524 kton          -22,5%

Rusya             229 kton          48,5%

 

Pik demir ithalat verileri

 

Nisan              +150,1%         253 kton          CFR 362 usd

Ocak-Nisan     +26,2%           700 kton          CFR 365 usd

 

Rusya             506 kton          25,0%

Kazakistan      84 kton            123,1%

Almanya          56 kton            125,5%

Endonezya      47 kton            -

 

Kaynaklı boru ihracat verileri

 

Nisan              +5,4% 128 kton          FOB 921 usd

Ocak-Nisan     -8,9%  582 kton          FOB 877 usd

 

Romanya        95 kton            -21,8%

Irak                  52 kton            28,9%

İngiltere           49 kton            -9,5%

İtalya               40 kton            90,2%

Almanya          40 kton            76,3%

Gürcistan        29 kton            26,9%

Belçika            27 kton            -3,6%

ABD                23 kton            -63,2%

Kanada           21 kton            31,9%

Fas                  17 kton            73,4%

 

Uzun sektörü

 

Billet

 

Import  445-455 (450-460)

Export 500-505 (-)

Exw.    495-505 (-)

 

Rebar

 

Export 540-545 (550-555)

Exw.    25150-26600 TL (25600-26600)

            535-565 usd exc. VAT (545-565)

 

Yassı sektörü

 

Domestic

 

HRC    540-555 (540-560)

CRC    640-660 (-)

HDG    720-750 (-)

PPGI   810-860 (810-840)

 

Export

 

HRC    530-550 (530-560)

HDG    720-750 (-)

 

Import

 

HRC    460-480 (460-490)

CRC    570-580 (585-590)

 

CIS

 

Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Maksim Reşetnikov, rakamlara göre Rus ekonomisinin soğuma sürecinde olduğunu belirterek, "İş dünyasının durumuna ve göstergelerine baktığımızda resesyona girmenin eşiğindeyiz" dedi.

 

Rusya ihracat FOB

 

Billet    438

Slab     430-440 (-)

HRC    440-450 (440-455)

 

Çin

 

Çin Merkez Bankası'nın yaptığı açıklamaya göre, bir yıllık kredi faiz oranı %3,0 ve beş yıllık faiz oranı %3,5'te sabit kaldı.

 

Üretim verileri

                        Mayıs                          Ocak-Mayıs

Crude steel     86,55 mil-ton   -6,9%  431,63 mil-ton -1,7%

Hot metal        74,11 mil-ton   -3,3%  362,74 mil-ton -0,1%

Finished steel 127,43 mil-ton 3,4%    605,82 mil-ton 5,2%

 

Mayıs ayı;

 

New housing start      -22,8%

Infrastructure inv.       +5,6%

Automotive output      +11,3%

 

Lokal fiyatlar

 

HRC    3205 ~446      (+15)

Rebar  2990 ~416      (+10)

Billet    2920 ~407      (+20)

 

Europe

 

Avro Bölgesi’nde tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Mayıs ayında aylık bazda değişim göstermezken, yıllık bazda %1,9 artarak Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) orta vadeli hedefinin altında kaldı. Dönem içinde, TÜFE’yi oluşturan ana gruplar arasından gıda grubu ve hizmet grubu fiyatları %3,2 artış gösterirken, enerji dışı sanayi malları grubu %0,6 arttı. Aynı dönemde enerji fiyatlarında ise %3,6 azalış kaydedildi.

 

Eurostat, AB'de 2025'in ilk çeyreğinde saatlik işgücü maliyetinin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4,1 yükseldiğini açıkladı.

 

Euro Bölgesi'nde inşaat üretimi, Nisan ayında önceki aya göre yüzde 1,7 arttı.

 

İngiltere Merkez Bankası Haziran toplantısında politika faizini yüzde 4,25 seviyesinde sabit tuttu.

 

Ulusal İstatistik Ofisi, İngiltere'de perakende satışların aylık bazda yüzde 2,7 düştüğünü açıkladı. Bu, Aralık 2023'ten bu yana görülen en sert düşüş olarak kaydedildi.

 

ArcelorMittal, yüksek maliyetler ve ekonomik olarak uygulanabilir olmaması nedeniyle Almanya'daki EAF-DRI projesini iptal etti. Şirket, rekabet gücünü korumak için yassı ürün ithalatına %15'lik bir sınır getirilmesi gerektiğini gerekçe göstererek, ticari olarak uygulanabilir hale geldiğinde EAF üretimine odaklanacak. ArcelorMittal, karbon ayak izini azaltma konusundaki kararlılığını sürdürüyor, ancak şirketin 2030 CO2 azaltım hedeflerine ulaşması giderek daha da zorlaşıyor.

 

HRC;

 

N. Europe       580,18 eur      w.-13,82 m.-55,65

Italy exw.        566,67 eur      w.-13,33 m.-40

 

Import;

 

N. Europe       510-540 eur (-)

S. Europe        470-530 eur (490-535)

 

EU Safeguard

 

20 Haziran itibari ile;

 

Product	Country	Amount	Balance	Allocation	Balance AA	Remaining %
HRC	Turkey	627.026.858,01	107.364.271,94	4.825.317,00	102.538.954,94	16%
Rebar	Turkey	94.398.760,00	0,00	0,00	0,00	0%
Gas Pipes	Turkey	49.432.860,00	25.968,00	588,00	25.380,00	0%
Hollow Sections	Turkey	83.949.070,00	15.830,17	291.667,00	-275.836,83	0%
LD LSAW/ERW O&G	Global	448.940.144,20	439.530.627,55	12.724,00	439.517.903,55	98%
LD HSAW+LSAW exc.O+G	Turkey	14.931.710,00	0,00	0,00	0,00	0%
LD HSAW+LSAW exc.O+G	Others	6.621.240,40	4.571.844,90	0,00	4.571.844,90	69%
Other Welded Pipes	Turkey	43.093.461,35	6.115.135,02	1.341.386,00	4.773.749,02	11%

 

Baltic Dry Index

 

Endeks Cuma günü %3,5 düşüşle 1.689'a geriledi ve 10 Haziran'dan bu yana en düşük seviyesine ulaştı.

 

Genellikle demir cevheri ve kömür gibi 150.000 tonluk yükleri taşıyan capesize endeksi %6,5 düşüşle 2.879'a geriledi ve 6 Haziran'dan bu yana en düşük seviyesine ulaştı.

 

Genellikle 60.000-70.000 ton kömür veya tahıl taşıyan panamax endeksi %0,2 düşüşle 1.350'ye gerileyerek bir haftanın en düşük seviyesine ulaştı.

 

Öte yandan, supramax endeksi 10 puan artışla 973'e yükseldi.

 

 https://tradingeconomics.com/commodity/baltic